Seans Gözlem Formu Nedir?

Seans gözlem formu nedir, ne için kullanılır?

YAZI: Özge Özgeç GÜREL
Uzman Klinik Psikolog
ABA Program Koordinatörü

Seans formu, koordinatörün, ekibindeki tüm terapistler için seanslarına girdiğinde doldurdukları notlardan oluşan bir formdur. Terapistlerin seans içerisindeki uygulaması gereken önemli noktalar, doğru şekilde uygulandığında koordinatör çizelgeye işaretlemesini yapar. Terapistin yanlış uyguladığı ya da dikkat etmeyerek gözden kaçırdığı durumlar açıklamalı şekilde formda belirtilir.

Bu uygulama esnasında seans işleyişi bozulmaz. Koordinatör notlarını sessiz şekilde alır çok acil olmadığı durumlarda seans içinde terapiste sözel olarak geri bildirimde bulunmaz. Seans sonrasında; gerekli görülen yerler için terapist ile düzeltme geri bildirim konuşması yapılır. Bu bir sonraki seansların daha doğru bir uygulama ile gerçekleştirilmesini sağlar.

Seans gözleminde ilk olarak dikkat edilmesi durumlar; terapistin seansa zamanında başlamış olması ve öğrencinin kutusunun hazır şekilde bulunmasıdır.

Sonrasında terapistin beceri öğretimine başlamadan öğrencisine kısa bir pekiştireç değerlendirmesi yapıp yapmadığına bakılır. Pekiştirecin doğru seçimi öğrencinin motivasyonunu arttıran en önemli etkendir. Pekiştirecin uygun yer ve zamanda kullanımında ise; öğrenciye öğretilmek istenilen hedef becerinin kısa sürede bağımsızlık kazanması gerçekleşir.

Eğitim içerisinde beceriler ya da davranışlar çocuğa öğretilirken; hedeflenen kazanımın alt aşamalarının sıraya uygun şekilde verilmesi, yönerge vermeden önce göz temasının kurulması, gelişim düzeyine uygun materyal seçimi, doğru ipucunun sunulması ve ipucu silikleştirilmesinin zamanında yapılması, davranışa uygun tepkilerin verilmesi öğrencinin seansa olan katılımını arttıran ve öğrenmeyi hızlandıran unsurlardır.

Eğitim süresi ilerledikçe, çocuğun bağımsızlık kazandığı beceriler oluşmaya başlar. Bağımsızlık kazanılan becerinin yerine bir yeni hedef beceri eklenir ve seans içerisinde bunun öğretimi için çalışılır. Bu çalışma yapılırken, terapistin eski kazanımları karışık şekilde tekrar etmesi gerekmektedir. Kullanılmayan bilgi unutulur ve bu durum çocukların öğrendikleri tüm becerileri yeniden çalışmalarına sebebiyet verebilir.

Öğrencinin çalıştığı tüm beceriler, data formu denilen formda yer almaktadır ve terapist her denemesini forma kayıt etmektedir. Veriler, çocuğun seansa her girdiğinde düzenli olarak toplanır. Seans içerisinde hızlı olmak ve her bir beceri için alınabilen en yüksek deneme sayısını almak öğrenmesinin gerçekleşmesine katkı sağlayan diğer bir faktördür.

Seans içerisinde öğrencide görülen negatif davranışların verisi de; problemli davranışın tanımına, sıklığına, devam etme süresine ve sayısına uygun şekilde seçilen formlara işlenmelidir. Tüm bunlar kaydedilirken, davranışın öncülü, hangi ortamda gerçekleştiği, davranışın sonucu ve çocuğun tepkisi de gözlemlenerek formlara yazılır. Bunların düzenli olarak toplanmasından sonra davranışa uygun müdahale programı hazırlanır ve istenmeyen davranışı ortadan kaldırmak için çalışılmaya başlanır.

Son olarak seansı zamanında ve eğlenceli bir aktivite ile (oyun oynayarak, şarkı söyleyerek vb.) bitirmek çocuğun bir sonraki seansa istekli gelmesine olumlu etki edecektir.

Seans gözlemi içerisinde koordinatör, tüm bunları ve bir önceki seans geri bildirimlerinin terapist tarafından uygulanıp uygulanamadığını gözeterek formu doldurur.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR:
UYGUNSUZ DAVRANIŞLARI ANLAMAK